„Zagłada Żydów w Generalnym Gubernatorstwie. Zarys problematyki” została wydana nakładem Państwowego Muzeum na Majdanku w kwietniu 2017 i stanowi syntetyczny opis zagłady prowadzonej przez Niemców w latach 1942–1943 w ramach akcji „Reinhardt”.

Książka kierowana jest do szerokiego grona odbiorców:

– Zajmuję się Zagładą od 20 lat. Napisałem na ten temat wiele, o różnych aspektach, ale dotąd kierowałem to moje pisanie do naukowców i badaczy. Tutaj ten odbiorca, czytelnik ma być inny. Ta książka skierowana jest do ludzi, którzy nie są historykami, nie znają się, niewiele czytali na ten temat, a chcą się czegoś dowiedzieć na poziomie podstawowym – mówił dr hab. Dariusz Libionka na spotkaniu promocyjnym w Lublinie.

Autor rozpoczyna od opisu sytuacji Żydów przed wojną w kontekście nazistowskiej ideologii antysemityzmu, ale główne partie książki dotyczą lat 1942–43, kiedy większość polskich Żydów została wymordowana. Opisuje również działania sprawców i mechanizmy eksterminacji, m.in. budowę obozów zagłady, deportacje Żydów, grabież ich mienia. We wstępie do książki pisze:

„W nocy z 16 na 17 marca 1942 r. rozpoczęła się akcja »Reinhardt«. Kryptonim ten oznaczał masową eksterminację Żydów przeprowadzoną przez niemieckich i austriackich nazistów na obszarze utworzonego w październiku 1939 r. z części okupowanych ziem polskich Generalnego Gubernatorstwa (GG). Między marcem 1942 a listopadem 1943 r. w komorach gazowych Bełżca, Sobiboru i Treblinki poniosło śmierć około półtora miliona Żydów, w większości obywateli II Rzeczypospolitej. Kolejne setki tysięcy straciły życie w gettach, obozie koncentracyjnym na Majdanku, obozach pracy, podczas wielu masowych egzekucji towarzyszących »akcjom deportacyjnym« i obław. Wśród ofiar byli nie tylko Żydzi zamieszkali na terenie GG, lecz także Żydzi z zaanektowanej później Białostocczyzny oraz obywatele wielu państw europejskich. Akcja »Reinhardt« to jeden z najbardziej przerażających epizodów w historii XX w. W ciągu zaledwie kilkunastu miesięcy wielowiekowa historia polskich Żydów została gwałtownie i ostatecznie przerwana”.

Wydanie publikacji było jednym z elementów obchodów 75. rocznicy „Aktion Reinhardt” i Zagłady Żydów Polskich przez niemiecką III Rzeszę organizowanych przez Państwowe Muzeum na Majdanku we współpracy z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Recenzja Piotra Kadlčíka

Żródło: Państwowe Muzeum na Majdanku, Jewish.pl